Xəbərlər

Möminə Xatun Kimdir? Azərbaycanın Tarixi Şəxsiyyəti

Möminə Xatun Azərbaycanın qədim tarixi və mədəniyyətində özünəməxsus yer tutan, dövrünün güclü qadın hökmdarlarından biri olmuşdur. O, xüsusilə Atabəylər dövlətinin (Şəmsəddin Eldənizin dövləti) idarəçiliyində böyük rol oynamış və dövlətçilik tarixində müstəsna iz qoymuş şəxsiyyətlərdən biri kimi yadda qalmışdır.

Tarixi Mənşəyi və Ailəsi

Möminə Xatun 12-ci əsrdə yaşamış və Azərbaycanın siyasi səhnəsində əhəmiyyətli təsir gücünə malik olmuşdur. Onun həyat yoldaşı Şəmsəddin Eldəniz Atabəylər dövlətinin qurucusu və hökmdarı idi. Eldəniz sultan ordusunun bir zamanlar qul və komandanı olsa da, dövlətin idarə edilməsində güclü idarəçilik bacarığını nümayiş etdirmişdir. Möminə Xatun isə onun ən yaxın məsləhətçisi və siyasi müttəfiqi olmuşdur.

Möminə Xatun həm də İslam dini dəyərlərini üstün tutan bir hökmdar xanımı kimi tanınırdı. Onun adı Azərbaycan tarixində həm siyasi həm də mədəniyyət sahəsində güclü bir simvol kimi qeyd olunur.


Memarlıq İrsi: Möminə Xatun Türbəsi

Möminə Xatunun adına həsr olunan ən möhtəşəm abidələrdən biri Naxçıvan şəhərində yerləşən Möminə Xatun türbəsidir. Bu türbə memarlıq incisi olaraq yalnız Azərbaycanın deyil, bütövlükdə İslam dünyasının ən görkəmli tarixi abidələrindən biri hesab olunur.

Türbə 1186-cı ildə, Möminə Xatunun vəfatından sonra, tanınmış memar Əcəmi Naxçıvani tərəfindən tikilmişdir. Türbənin özəllikləri:

  • Hündürlük: 25 metrə qədər yüksələn bu türbə onbucaqlı formaya malikdir.
  • Bəzək işləri: Abidənin üzəri mürəkkəb həndəsi və bitki motivləri ilə bəzədilmişdir. Quranda yer alan ayələr isə türbənin divarlarına həkk olunmuşdur.
  • Mesajı: Türbə üzərində yazılmış “Biz gedirik, ancaq qalıcı olan Allahdır” sözləri Möminə Xatunun mənəvi dəyərlərini əks etdirir.

Türbə UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxil edilməyə namizəd göstərilmiş və Azərbaycanın tarixi irsinin simvollarından biri kimi qorunmaqdadır.


Siyasi Rolu və Dövlətçilik Bacarığı

Möminə Xatun Atabəylər dövlətində yalnız hökmdarın həyat yoldaşı olmaqla kifayətlənməmiş, eyni zamanda dövlət işlərində fəal iştirak etmişdir. Onun siyasətdəki əhəmiyyəti aşağıdakı aspektlərdə özünü göstərirdi:

  1. Sülh siyasəti: O, bölgədə sabitliyin qorunmasında mühüm rol oynayırdı və qonşu dövlətlərlə diplomatik münasibətləri gücləndirmək üçün çalışırdı.
  2. Mədəniyyətin inkişafı: Möminə Xatun dövründə Azərbaycan mədəniyyəti və elmi inkişaf mərhələsinə çatmışdır. O, alimləri, şairləri və sənətkarları dəstəkləyirdi.
  3. Xalq arasında nüfuzu: Möminə Xatun həm də xalq arasında ədalətli və mərhəmətli bir lider kimi tanınırdı. Onun idarəçiliyi dövründə xalqın sosial rifahı yaxşılaşmışdır.

Möminə Xatunun Şəxsiyyəti

Möminə Xatun güclü iradəsi, yüksək intellekti və siyasi bacarıqları ilə seçilirdi. Onun həyatında həm dini, həm də dünyəvi dəyərlər önəmli yer tuturdu. Tarixi mənbələrdə Möminə Xatunun sadəliyi, eyni zamanda qətiyyəti ilə fərqləndiyi qeyd olunur.


Tarixi Əhəmiyyəti

Möminə Xatunun adı yalnız Azərbaycanın deyil, ümumilikdə İslam dünyasının tarixi simvollarından biridir. Onun irsi bu gün də aşağıdakı səbəblərlə dəyərləndirilir:

  • Azərbaycan qadınlarının gücü: Möminə Xatun, qadınların yalnız ailə həyatında deyil, həm də siyasi və ictimai sahədə mühüm rol oynaya biləcəyinin canlı nümunəsidir.
  • Memarlıq və incəsənət: Möminə Xatun Türbəsi həm tarixi irs, həm də Azərbaycanın incəsənət sahəsindəki yüksək nailiyyətlərinin göstəricisidir.
  • Qlobal miqyasda tanınma: Möminə Xatun irsi bu gün də tədqiqatçıların diqqət mərkəzindədir və Azərbaycanın dünyaya təqdim etdiyi mədəniyyət incilərindən biri hesab olunur.

Related Articles

Bir cavab yazın

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir

Back to top button