Bloq

Mevlana Kimdir? Həyatı və Fəlsəfəsi

Mevlana Celaleddin Rumi, dünyanın ən möhtəşəm şairlərindən, filosoflarından və düşüncə adamlarından biridir. 13-cü əsrdə yaşamış bu böyük şəxsiyyətin əsərləri və ideyaları yalnız yaşadığı dövrü deyil, günümüzü də əhəmiyyətli dərəcədə təsirləndirmişdir. Mevlana kimdir? sualına cavab vermək üçün onun həyatına, fəlsəfəsinə və əsərlərinə daha dərindən baxmaq lazımdır.


Mevlananın Həyatı

Mevlana Celaleddin Rumi 30 sentyabr 1207-ci ildə indiki Əfqanıstanın Bəlx şəhərində dünyaya gəlib. Atası Bahaeddin Veled bir İslam alimi və sufi lideri idi. Gənc yaşlarında ailəsi ilə birlikdə müxtəlif şəhərləri gəzərək, nəticədə Konya şəhərinə köç edirlər. Bu dövrdə Mevlana təhsilini tamamlayır və atasının izindən gedərək İslam elmləri sahəsində dərin biliklərə yiyələnir.

Mevlananın həyatı 1244-cü ildə Şəms Təbrizi ilə tanış olduqdan sonra tamamilə dəyişir. Şəms onun ruhani müəllimi və dostu olmuşdur. Şəmslə dostluğu Mevlananın sufi yolunu daha dərindən mənimsəməsinə və fəlsəfi düşüncələrini inkişaf etdirməsinə səbəb olur. Şəmsin yoxa çıxmasından sonra Mevlana öz kədərini və ruhani axtarışlarını şeirlərində əks etdirir.


Mevlananın Fəlsəfəsi

Mevlananın əsas fəlsəfəsi sevgi, mərhəmət və bütün insanları bir araya gətirən birləşdirici ideyalar üzərində qurulmuşdur. Onun fikirlərinə görə, sevgi kainatın ən böyük qüvvəsidir və Allahın insanlara verdiyi ən böyük nemətdir. O, deyirdi ki, sevgi vasitəsilə insan öz eqosundan xilas ola və Allaha daha yaxınlaşa bilər.

Mevlananın məşhur deyimlərindən biri belədir: “Sevgi gəldiyi zaman, ağıl gedər”. Bu ifadə onun insan ruhunu əhatə edən sevginin dərinliyini və təsirini vurğulayan fikirlərini ifadə edir.

Mevlana həmçinin “əsl din” anlayışını ortaya qoyaraq, fərqli dinlərə və mədəniyyətlərə hörmətlə yanaşırdı. O, insanların dini mənsubiyyətindən asılı olmayaraq bir araya gəlməsinin və eyni Tanrıya ibadət etməsinin vacibliyini qeyd edirdi.


Əsərləri

Mevlananın ədəbi irsi əsrlər boyu insanlara ilham mənbəyi olmuşdur. Onun ən məşhur əsəri **”Mesnevi”**dir. Bu əsər altı cilddən ibarət olub, təxminən 25,000 beytdən ibarətdir. Mesnevi, sufi fəlsəfəsinin əsas mətnlərindən biri hesab edilir və insana həyatın mənası, Allah sevgisi və mənəvi yüksəliş haqqında dərindən düşünməyə imkan verir.

Bundan əlavə, “Divan-ı Kebir” onun başqa bir möhtəşəm əsəridir. Bu divanda Mevlananın qəzəlləri və rübailəri toplanmışdır. Şeirlərində sevgi, hüzur və mənəvi axtarış əsas mövzular kimi diqqət çəkir.


Sema Ritualları

Mevlananın ideyaları və fəlsəfəsi onun ardıcılları tərəfindən Sema adlı rituallar vasitəsilə yaşadılır. Sema, ruhanilərin musiqi və rəqslə özlərini Allaha həsr etdikləri bir meditasiya formasıdır. Bu ritual zamanı dervişlər dövrə vuraraq fırlanır və bir növ trans halına keçir. Fırlanma hərəkəti kainatın dövranını və insan ruhunun Allaha qayıdışını simvollaşdırır.


Mevlananın Mirası

Mevlananın təsiri yalnız İslam dünyasında deyil, Qərbdə də geniş yayılmışdır. Onun şeirləri bir çox dillərə tərcümə edilmiş və hər bir oxucuya öz ruhani axtarışlarında yol göstərmişdir. Mevlananın Konya şəhərindəki məqbərəsi hər il milyonlarla insan tərəfindən ziyarət edilir. Burada onun irsini yaşadan möhtəşəm tədbirlər və konfranslar keçirilir.

Mevlana, insanları həm fərdi, həm də cəmiyyət səviyyəsində daha yaxşıya aparan bir yol göstəricisi olmuşdur. Onun ideyaları müasir dövrdə də aktuallığını qoruyur və sevgi, sülh və birlik axtaran hər kəs üçün ilham mənbəyi olaraq qalır.

Related Articles

Bir cavab yazın

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir

Back to top button