Edison kimdir? Qısa tarix və ixtiralar haqqında məlumat
Thomas Alva Edison adı dünya elmində inqilab etmiş böyük ixtiraçı və sahibkar olaraq tanınır. Edison kimdir? sualı ilk baxışdan sadə görünsə də, onun həyatı və nailiyyətləri barədə məlumat aldıqda, bu şəxsiyyətin nə qədər möhtəşəm olduğunu anlayırıq. Edison həm elektrik işığı, həm də bir çox digər mühüm texnologiyalar üçün əsas olan yeniliklərin yaradıcısıdır. O, dünyada texnologiyanın inkişafına töhfə vermiş, insanların gündəlik həyatını daha rahat etmiş şəxsiyyətlərdən biridir.
Uşaqlıq illəri və təhsil həyatı
Thomas Edison 11 fevral 1847-ci ildə ABŞ-ın Ohayo ştatının Milan şəhərində anadan olmuşdur. O, ailənin yeddinci uşağı idi və uşaq yaşlarından elmə böyük maraq göstərirdi. Edison formal təhsil almamış, yalnız bir neçə il məktəbə getmişdir. Lakin onun təhsilini anası evdə davam etdirmişdir. Edison öz marağı və araşdırma həvəsi sayəsində kimya, fizika və elektrik sahəsində özünü inkişaf etdirmişdir.
İxtiralarına aparan yol
Edison gənc yaşlarından ixtiralar etməyə başlamışdır. Onun ən məşhur nailiyyətlərindən biri elektrik lampasının ixtirasıdır. Bu icad, insanların gecələr işıqlandırma üçün daha rahat və ucuz vasitəyə malik olmalarına imkan yaratmışdır. Bununla belə, Edisonun ixtiraları yalnız lampadan ibarət deyil. O, fonograf (səs yazma cihazı), elektrikli qatar, kino çəkiliş cihazları və daha çoxunu da ixtira etmişdir.
Edisonun patent siyahısında təxminən 1,093 ixtira mövcuddur. Bu rəqəm, onun nə qədər yaradıcı və məhsuldar olduğunu göstərir. O, sadəcə bir ixtiraçı deyil, həm də ixtiralarının kommersiya dəyərini anlayan bir sahibkar idi. Edison, araşdırma laboratoriyalarını quraraq, ixtiraları daha səmərəli şəkildə istehsal etməyə və bazara çıxarmağa başlamışdır.
İşıqlandırma sistemində inqilab
Edison kimdir? sualının cavabında onun elektrik işıqlanmasını inkişaf etdirməsi xüsusi yer tutur. O, 1879-cu ildə karbon lifli elektrik lampasını icad etmişdir. Bu lampa həm ucuz idi, həm də uzun müddət yanırdı. Bunun nəticəsində insanlar şam və qaz lampalarından asılı qalmadılar.
Edison, elektrik şəbəkəsi sistemini də təkmilləşdirmiş və şəhərlərin elektriklə işıqlandırılmasına başlamışdır. Onun bu sahədəki fəaliyyəti enerji sənayesinin əsasını qoymuşdur. Həmçinin Edison 1882-ci ildə dünyanın ilk elektrik stansiyasını qurmuş və Nyu-York şəhərini elektrik enerjisi ilə təmin etmişdir.
Edisonun iş prinsip və fəlsəfəsi
Edison iş həyatı boyunca əzmkarlığı və innovativ yanaşması ilə seçilmişdir. O, heç vaxt uğursuzluqdan qorxmamış və hər bir səhvin yeni fürsət olduğunu düşünmüşdür. Onun məşhur sitatlarından biri belədir: “Mən uğursuz olmamışam. Mən işləməyən 10,000 üsul tapmışam.” Bu fəlsəfə, Edisonun hətta çətinliklər qarşısında inadla çalışmasına səbəb olmuşdur.
Edison öz işini sadəcə bir məqsəd olaraq görməmiş, həm də elm və texnologiyanın insan həyatını yaxşılaşdırmaq üçün vasitə olduğunu anlamışdır. O, kollektiv işə də xüsusi önəm vermişdir. Laboratoriyalarında çalışan yüzlərlə mühəndis və elmi işçi ilə birlikdə ixtiralarını reallaşdırmışdır.
Edisonun irsi və bugünkü təsiri
Thomas Edison, ömrü boyu gördüyü işlər və qoyduğu mirasla texnologiya dünyasında əbədi yer tutmuşdur. Edison kimdir? sualının cavabı olaraq, onun sadəcə bir ixtiraçı deyil, həm də müasir texnologiyanın qurucusu olduğunu demək mümkündür. Onun elektrik lampası bugünkü işıqlandırma sistemlərinin əsasını təşkil edir.
Edisonun qoyduğu elmi və texnoloji baza, bu günümüzdə istifadə etdiyimiz bir çox cihazın inkişafında əsas rol oynamışdır. Məsələn, müasir audio və video texnologiyaları, onun fonograf və kino çəkiliş cihazlarından ilhamlanaraq inkişaf etmişdir. Elektrik enerjisinin geniş istifadəsi də Edisonun sistemlərindən qaynaqlanır.
Maraqlı faktlar
- Edison eşitmə problemi ilə üzləşmiş və həyatının böyük bir hissəsini qismən kar olaraq keçirmişdir. Bu, onun diqqətini artırmasına və xarici təsirlərə daha az əhəmiyyət verməsinə kömək etmişdir.
- O, həyatında təxminən 6 milyon səhifəlik qeydlər saxlamışdır. Bu qeydlər onun ixtiraçılıq prosesinin və düşüncə tərzinin necə işlədiyini anlamaq üçün qiymətli mənbədir.
- Edison təbiətə böyük maraq göstərmiş və kimyəvi tərkiblərlə müxtəlif təcrübələr aparmışdır. Hətta gənc yaşlarında kimyəvi laboratoriya təşkil etmək üçün öz yığımlarını satmışdır.
Edisonun şəxsi həyatı
Thomas Edison iki dəfə evlənmiş və altı övladı olmuşdur. Onun şəxsi həyatı, iş həyatı qədər hər zaman diqqət mərkəzində olmasa da, ailəsinə olan bağlılığı ilə tanınırdı. Edison həm də çoxlu kitab oxuyur və yeni biliklər əldə etmək üçün daim araşdırırdı.
Edisonun ölümündən sonra təsiri
Edison 18 oktyabr 1931-ci ildə vəfat etmişdir. Onun ölümü bütün dünyada böyük səs-küy yaratmışdır. Edisonun xatirəsinə bir çox şəhər və ölkədə tədbirlər keçirilmişdir. Bu gün də onun adı texnologiya və elm dünyasında hörmətlə anılır. Edisonun ixtiraları və iş fəlsəfəsi, gələcək nəsillərə ilham mənbəyi olmuşdur.
