Doğulmadan Ölən Peyğəmbər Kimdir? | İslamda Hz. Yəhya
Peyğəmbərlik, İslamda Allah tərəfindən insanlara doğru yolu göstərmək məqsədilə göndərilən seçilmiş şəxsləri ifadə edir. Peyğəmbərlər, həmçinin dini təlimlərin və insanların həyatını nizamlayan qanunların təbliğatçılarıdır. İslamda çoxsaylı peyğəmbərlər vardır və onların hər biri fərqli dövrlərdə, müxtəlif xalqlara və millətlərə təbliğatlarını aparmışdır. Lakin, tarix boyunca bəzi peyğəmbərlər xüsusi hadisələrlə yadda qalırlar və bunlardan biri də doğulmadan ölən peyğəmbərdir. Bəs doğulmadan ölən peyğəmbər kimdir və bu hadisə İslam tarixində necə yer alır?
Doğulmadan Ölən Peyğəmbər
Doğulmadan ölən peyğəmbər kimdir sualı, İslamda ən çox müzakirə olunan və maraq doğuran məsələlərdən biridir. Bu peyğəmbər, İslam inancına görə, Hz. Yahya’nın (yəni Yəhya peyğəmbərin) anası Zəkəriyyə tərəfindən dünyaya gətirilmədən əvvəl dünyadan köçmüşdür. Bu hadisə, çox xüsusi və mənalı bir hadisə olaraq İslam tarixində qeyd olunur.
İslam dini peyğəmbərləri çox qiymətləndirir və onların həyatlarını və vəzifələrini təbliğ edir. Ancaq Yəhya peyğəmbər, özünün doğulmasından əvvəl Allah tərəfindən vəfat etmiş bir peyğəmbərdir. Həzrət Zəkəriyyə, həm özünün, həm də həyat yoldaşının yaşı irəlilədiyi üçün övlad sahibi olmaqda çətinlik çəkirdilər. Allahın istəyi ilə Zəkəriyyəyə və həyat yoldaşına Yəhya peyğəmbər verilmişdir. Lakin o, hələ doğulmadan əvvəl həyatını itirmişdir. Bu hadisə İslam dünyasında böyük əhəmiyyətə malikdir və bir çox təfsirçilər tərəfindən möcüzə kimi qiymətləndirilir.
Hz. Yəhya və Hz. İsa ilə əlaqəsi
İslamda, doğulmadan ölən peyğəmbər kimdir sualının cavabı çox vacib bir anlayışa da işarə edir: Hz. Yəhya və Hz. İsa peyğəmbərlər arasında müəyyən əlaqələr mövcuddur. İslamda Hz. İsa və Hz. Yəhya arasında çox mühüm bir münasibət vardır. Hər iki peyğəmbər zaman-zaman bir-biriləri ilə əlaqədə olmuş və bir çox hadisələrdə bir-birlərinə dəstək olmuşlar. Lakin Hz. Yəhya, bir çox qaynaqlarda “doğulmadan əvvəl ölmüş peyğəmbər” kimi anılmasına baxmayaraq, onun həyatı və missiyası İslamın dərinliyində əhəmiyyətli bir yer tutur.
Hz. Yəhya İslamda böyük hörmətlə qarşılanır. O, Allahın hidayətini insanlara təbliğ etmək və Onun yolunda öz həyatını həsr etmək məqsədilə göndərilmişdi. İslamda onun haqqında deyilənlər çox xüsusi və diqqətəlayiqdir. Allah tərəfindən göndərilən digər peyğəmbərlərdən fərqli olaraq, Hz. Yəhya həm də şəhid olaraq, zamanının rəhbərliyinədək böyük bir nüfuza malik olmuşdur.
Doğulmadan Ölən Peyğəmbərin Möcüzəsi
Doğulmadan ölən peyğəmbər kimdir sualına verilən cavab yalnız tarixi hadisə ilə bağlı deyil, həm də dini bir möcüzə ilə bağlıdır. Bu hadisə İslamda, eyni zamanda digər monoteist dinlərdə də mübahisəsiz şəkildə qeyd olunur. İslamda bu tip hadisələr möcüzə olaraq qiymətləndirilir. Doğulmadan ölmüş bir peyğəmbərin möcüzəsi, Allahın sonsuz qüdrətini və Onun hər şeyə hakim olduğunu göstərən bir nümunədir.
Bəzi alimlər, bu hadisənin Allahın “kader”i və “iradə”si ilə bağlı olduğunu vurğulayır. Yəni, Allahın qərarı ilə hər şey baş verir və heç bir insanın buna müdaxilə etməsi mümkün deyil. Həmçinin, bu hadisə insanlara dərs vermək və onları yaxşılıq etməyə təşviq etmək məqsədini güdür. Yəhya peyğəmbər hələ doğulmadan əvvəl, Allahın iradəsi ilə bu dünyadan köçmüşdür, amma onun həyatı, insanlara düzgün həyat tərzi yaşamağı, doğru yolu izləməyi öyrətmək məqsədini güdmüşdür.
İslamın Təsiri və Təfsiri
İslamın təfsirində, doğulmadan ölən peyğəmbər kimdir suala cavab axtararkən, bu hadisənin insanlara mənəvi dərslər verdiyi qeyd olunur. Bu hadisə həmçinin insanların təvəkkül etmələri və Allahın hər şeyin hikmətini anlamağa çalışmaları gərəkdiyini göstərir. Həmçinin, Hz. Yəhya’nın həyatının əvvəli və sonu, insanların mənəvi inkişafı üçün əhəmiyyətli bir örnəkdir.
Doğulmadan ölən peyğəmbər haqqında edilən təfsirlər, dinin necə bir həyat tərzi bəxş etdiyini, Allahın insanlara verilən hər bir canın və ömrün çox qiymətli olduğunu göstərir. Beləliklə, bu hadisə İslamda bir çox dərs və əxlaq qaydalarının ortaya çıxmasına səbəb olmuşdur.
